การตรวจสอบหนังสือภาษาไทยด้านกฎหมาย

DSCN4996

ตัวห้องสมุดสัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นห้องสมุดที่ผู้ใช้ บอกล่าวกันว่าใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งและเป็นห้องสมุดด้านกฎหมายที่ดีที่สุด  มีทรัพยากรสารสนเทศให้บริการมากมายหลากหลายสาขาวิชาทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ  โดยเฉพาะภาษาต่างประเทศนั้นมีทั้งหนังสือและวารสารกฎหมายที่เป็นภาษาอังกฤษ ภาษาฝรั่งเศส ภาษาญี่ปุ่น และภาษาเยอรมัน

การได้มาซึ่งทรัพยากรสารสนเทศที่ห้องสมุดนั้น มีหลายช่องทางดังนี้

๑. ร้านค้านำหนังสือมาเสนอขาย

๒. ห้องสมุดได้รับอภินันทนาการจากสำนักพิมพ์

๓. ห้องสมุดติดต่อขอรับบริจาค

๔. ห้องสมุดได้ข้อมูลการพิมพ์ใหม่ๆและสั่งซื้อ

ประเด็นสำคัญอยู่ตรงการจัดซื้อ  เพราะก่อนดำเนินการจัดซื้อต้องพิจารณาตรวจสอบหนังสือรวมทั้งโสตวัสดุต่างๆแต่ละชื่อเรื่อง อย่างละเอียด  เพื่อไม่ให้มีการผิดพลาดในการจัดซื้อซ้ำกับที่ห้องสมุดมีอยู่ก่อน   ซึ่งหนังสือแต่ละชื่อเรื่องนั้นความยากง่ายไม่เหมือนกัน

กรณีที่เป็นหนังสือเสนอขาย ถ้าเป็น ทางศูนย์หนังสือมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นำตัวเล่มหนังสือมาเสนอให้ห้องสมุดเพื่อพิจารณาเลือกโดยตรง  จะมีข้อดีคือ ห้องสมุดมีตัวเล่มอยู่ในมือ  สามารถนำมาเปรียบเทียบและอ่านคำนำที่ตัวเล่มได้ การตรวจสอบจะทำได้ง่ายขึ้น การสั่งซื้อจึงมีข้อผิดพลาดในการซื้อซ้ำได้น้อยมาก

กรณีเป็นรายชื่อจากการค้นหาทางเว็บไซต์ หนังสือที่มีขายตามเว็บไซต์ต่างๆ จะบอกรายละเอียดข้อมูลของหนังสือแต่ละเล่มไม่ชัดเจน เช่น ไม่มีเลข ISBN, ปี พ.ศ… , การแก้ไขครั้งที่…, จำนวนเลขหน้า เป็นต้น การตรวจสอบจากเว็บไซต์จึงค่อนข้างจะละเอียดกว่าวิธีแรก   กรณีรายละเอียดที่ไม่ชัดเจนต้องให้ศูนย์หนังสือนำตัวเล่มมาเสนอเพื่อเลือกก่อนการสั่งซื้อ แต่ข้อดีคือห้องสมุดจะได้รายชื่อหนังสือที่จัดพิมพ์ครั้งล่าสุดเร็วกว่าทางร้านมาเสนอเพื่อเลือก

จากประสบการณ์ในการทำงานด้านการจัดหาหนังสือกฎหมายภาษาไทย พบว่ารายละเอียดของหนังสือแต่ละเล่มไม่เหมือนกัน จึงมีข้อสังเกตเพื่อการตรวจสอบความซ้ำ (เฉพาะหนังสือกฎหมาย)  ดังนี้

๑. มีคำอธิบายการพิมพ์ชัดเจน เนื้อหาในหนังสือตรงตามที่อธิบาย

หนังสือประเภทนี้ ที่หน้าปกนอกและหน้าปกใน บอกรายละเอียดที่ชัดเจนว่า “พิมพ์ครั้งที่…แก้ไขเพิ่มเติมครั้งที่…” อ่านคำนำอธิบายประกอบชัดเจน   แก้ไขหัวข้อไหนบ้าง เสร็จแล้วจึงนำมาตรวจสอบกับฐานข้อมูลของห้องสมุด แบบนี้จะตรวจสอบได้ง่ายที่สุด

๒. ใช้คำนำของปีเก่าแต่ลงปี พ.ศ. ที่พิมพ์ 

หน้าปกนอกและหน้าปกใน บอกรายละเอียดที่ชัดเจนว่า “พิมพ์ครั้งที่…แก้ไขเพิ่มเติมครั้งที่…” อ่านคำนำ บางเล่มนำคำนำของเก่ามาใส่ไว้เพียงแต่แก้ พ.ศ. ของคำนำนั้นให้เป็นปัจจุบัน ถ้าพบแบบนี้ ต้องตรวจดูจำนวนหน้าของหนังสือนั้นว่าต่างกันมากน้อยเท่าใด

๓. หน้าปกนอกบอกแก้ไข.. แต่หน้าปกในไม่บอกรายละเอียด

หน้าปกนอกพิมพ์ครั้งที่… ปี พ.ศ. ปัจจุบัน   หน้าปกในไม่ได้บอกรายละเอียดว่าได้แก้ไข คำนำเป็นของปีพิมพ์ครั้งก่อนแต่เปลี่ยน ปี พ.ศ. ให้เป็นปัจจุบัน   จำนวนหน้าเท่ากัน ส่วนมากเท่าที่พบ เป็นการพิมพ์ “reprint” ใหม่

๔. หน้าปกนอกบอกแก้ไข..แต่หน้าปกในบอกเฉพาะครั้งที่พิมพ์

หน้าปกนอกพิมพ์ครั้งที่….(แก้ไขเพิ่มเติมครั้งที่) ปี พ.ศ. ปัจจุบัน หน้าปกในบอกเฉพาะพิมพ์ครั้งที่เหมือนกับหน้าปกนอก (แต่ไม่บอกว่าแก้ไขเพิ่มเติม)  คำนำเป็นของปีพิมพ์ครั้งก่อนแต่เปลี่ยน ปี พ.ศ. ให้เป็นปัจจุบัน  จำนวนหน้าเท่ากัน  พบว่า มักจะเป็นการพิมพ์ reprint ใหม่ (เป็นเรื่องธุรกิจการขายที่ทำให้ผู้ซื้อเข้าใจว่าแก้ไขใหม่)

๕. หน้าปกนอกหน้าปกในไม่ได้บอกว่าแก้ไข..บอกแต่ครั้งที่พิมพ์

หน้าปกนอกและหน้าปกในพิมพ์เฉพาะ “พิมพ์ครั้งที่…” แต่ไม่ได้บอกแก้ไขเพิ่มเติม คำนำบางเล่มจะอธิบายชัดเจนว่าแก้ไขตรงส่วนไหนบ้าง  จำนวนหน้าที่ต่างกัน เมื่อตรวจสอบมักจะเป็น “new ed”

. หน้าปกนอกหน้าปกในบอกแต่ครั้งที่พิมพ์ ไม่บอกว่า แก้ไขเพิ่มเติมใหม่

หน้าปกนอกและหน้าปกในพิมพ์เฉพาะ “พิมพ์ครั้งที่…” แต่ไม่ได้บอกแก้ไขเพิ่มเติม คำนำอธิบายไม่ชัดเจน จำนวนหน้าเท่ากัน ต้องนำตัวเล่ม ปี พ.ศ.เก่า มาเทียบเล่มกับ ปี พ.ศ.ใหม่ หน้าต่อหน้า เพื่อหาส่วนที่แก้ไขเพิ่มเติม

๗. หนังสือชื่อเดิมแต่ เปลี่ยนสำนักพิมพ์

หนังสือที่พิมพ์ใหม่ต่างสำนักพิมพ์กัน เป็นการพิมพ์ครั้งที่ ๑ ของสำนักพิมพ์ใหม่ หรือในคำนำบางครั้งจะแจ้งว่าเป็นการพิมพ์ครั้งที่.. เมื่อตรวจสอบมีอยู่ในฐานข้อมูลฯแล้วต้องเทียบตัวเล่มกับของเดิมที่มีอยู่ว่าเป็นการนำ “reprint” ใหม่ หรือเป็น “new ed”

๘. หนังสือไม่ระบุปีพิมพ์

หนังสือบางเล่มไม่มีหมายเลข ISBN และไม่มีปี พ.ศ. หรือมีแต่เลข ISBN ไม่มีปี พ.ศ.  (ส่วนมากจะเป็นหนังสือที่ผู้เขียนพิมพ์เองและนำมาฝากขาย)  จะเป็นหนังสือที่เน้นไปทางผู้ที่เรียนเนติฯ หรือเตรียมสอบผู้ช่วยฯ

นี้เป็นตัวอย่างของการตรวจสอบในแบบที่ห้องสมุดมีตัวเล่มอยู่ในมือ บางเล่มต้องใช้เวลาตรวจสอบนานหลายชั่วโมงกว่าจะพบว่าเป็นฉบับพิมพ์ซ้ำจริงๆ หรือเป็นฉบับที่มีการแก้ไขเพิ่มเติมจริงๆ

DSCN4998

 หนังสือใหม่ปี ๒๕๕๘