เล่าอดีตคนเรียงพิมพ์ปกหนังสือ

สมัยก่อนหนังสือรูปเล่มหน้าปกมีภาพประกอบที่สวยงาม ชวนสนใจน่าอ่าน เมื่อใช้บ่อยครั้งก็ชำรุด ฉีกขาดต้องนำมาซ่อมใส่ปกแข็งเพื่อให้คงทน และเขียนชื่อเรื่องที่หน้าปกใหม่โดยใช้ปากกาคอแร้ง ต่อมาก็เป็นปากกาไฟฟ้า ประมาณปีพ.ศ.2524  สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ก็มีเครื่องเรียงพิมพ์ไฟฟ้า สำหรับพิมพ์ชื่อเรื่องบนหน้าปกหนังสือ  ซึ่งใช้ประจำที่ห้องซ่อม  ได้พัฒนาเป็นเครื่องพิมพ์อักษรไฟฟ้า

กล่าวถึงอุปกรณ์เครื่องพิมพ์อักษรไฟฟ้าประกอบด้วย

1.  ตู้เก็บอักษรทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษตามขนาดแบ่งเป็นตามช่องใส่ตัวอักษร

2.  ตัวอักษรทำด้วยตะกั่วตามขนาดที่ต้องการ

3.   บล็อกสำหรับเรียงตัวอักษร

4.  เครื่องปั้มแบบใช้มือโยก

5.  เทปกระดาษพิมพ์สีขาว สีทอง แต่ทางหอสมุดใช้สีขาวส่วนใหญ่

6.  คีมปากแหลมสำหรับคีบตัวอักษร

วิธีการเรียงพิมพ์เป็นกระบวนการที่มีขั้นตอนยุ่งยาก ใช้เวลานาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนำตัวอักษรตะกั่วมาเรียงต่อกันตามชื่อเรื่องของหนังสือที่จะพิมพ์  โดยทำการกลับด้าน(อ่านกลับหัว) แล้วยึดติดกับบล็อกสอดใส่เข้ากับเครื่องปั้มแบบใช้มือโยก เปิดไฟให้ความร้อนผ่านตัวอักษรใช้ไฟประมาณ250โวล์ด ใช้กระดาษเทปพาดบนตัวเล่มโดยกะระยะให้พอเหมาะสมแล้วโยกเครื่องปั้มลง ก็จะได้ชื่อเรื่องบนปกหนังสือที่ต้องการ

book 052
การเขียนชื่อเรื่องปกด้วยปากกาคอแร้ง

 

book 053
การเขียนชื่อเรื่องปกด้วยปากกาไฟฟ้า

 

book 054
การพิมพ์ชื่อเรื่องปกด้วยเครื่องพิมพ์อักษรไฟฟ้า

 

การพิมพ์ด้วยเครื่องไฟฟ้านี้เหมาะสำหรับพิมพ์ชื่อเรื่องหน้าปกหลายเล่ม ทำให้ดูเรียบร้อยแต่ไม่เหมาะสำหรับเล่มเดียว  เพราะเสียเวลาในการเรียงตัวอักษรมาก ปัจจุบันได้เลิกการพิมพ์ปกด้วยระบบนี้แล้ว