รายชื่อหนังสือที่ถูกเลือกว่าดีที่สุดในแต่ละยุค มักจะมีหนังสืออมตะจากอดีตรวมอยู่ด้วย คำว่า อมตะ ความหมาย เป็นที่บ่งบอกได้เป็นอย่างดี พูดง่ายๆ ว่าเป็นหนังสือที่ไม่วันตาย อ่านได้ทุกยุคสมัย แล้วลักษณะใดที่เข้าข่ายเป็นหนังสืออมตะ จุรีรัตน์ ผ่องแผ้ว ได้กล่าวถึง หนังสืออมตะมีลักษณะสำคัญ 6 ประการ ได้แก่
- เป็นหนังสือที่อ่านกันอย่างกว้างขวางมากที่สุด
หนังสืออมตะไม่ได้เป็นหนังสือแค่ปีหรือสองปี และไม่จำเป็นต้องเป็นหนังสือขายดีในยุคสมัยที่พิมพ์เผยแพร่ด้วย เช่น Illiad ของ โฮเมอร์ หรือหนังสือของเชคสเปียร์ - เป็นหนังสือที่คนทั่วๆ ไปอ่านได้ ไม่ใช่ประเภทอวดภูมิรู้
เป็นหนังสือที่เขียนให้คนทั่วๆ ไปอ่านเข้าใจ ไม่ใช่เขียนเพื่อให้นักวิชาการอ่านเท่านั้น เช่น เรื่อง Element of Geometry ของ ยูคริด (Euclid) ผู้อ่านไม่จำเป็นต้องศึกษาคณิตศาสตร์มาก่อน เพราะหนังสือของเขาเป็นเรื่องของการแนะนำเรขาคณิต - เป็นหนังสือที่ไม่มีวันล้าสมัย
หนังสืออมตะจะไม่มีวันล้าสมัยโดยแนวความคิด ความเห็น หรือกฎของการเปลี่ยนแปลงใดๆ ใครที่อ่านสุนทรพจน์ของ Demosthenes และจดหมายของ Cicero หรือบทความของBacon และ Montaigne ใจความหลัก คือ ความไม่เปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับความหมกมุ่นของมนุษย์ในเรื่องสุข ความยุติธรรม คุณความดี และสัจธรรม - เป็นหนังสือที่อ่านได้ทุกเพศทุกวัย
สามารถอ่านได้ครั้งแล้วครั้งเล่า ไม่รู้สึกเบื่อหน่ายในเนื้อหาสาระเลย เช่น กัลลิเวอรผจญภัย โรบินสัน ครูโซ เด็กๆ อ่านได้ด้วยความสนุกสนาน แต่ผู้ใหญ่ก็สามารถอ่านได้แต่อาจจะสัมผัสถึงความงามของหนังสือต่างกัน - เป็นหนังสือที่ให้ความรู้ตามความเป็นจริง
เป็นหนังสือที่มีส่วนช่วยสร้างแนวความคิดเบื้องต้นให้แก่คนอ่าน หนังสืออมตะจึงมีอิทธิพลมากที่สุดในด้านการศึกษา - เป็นเรื่องเกี่ยวกับปัญหาที่ไม่มีทางแก้ของชีวิตมนุษย์
เพราะยังมีความลึกลับอีกมากมายที่ความรู้และความนึกคิดของมนุษย์ยังไม่สามารถอธิบายได้
รายการอ้างอิง
จุรีรัตน์ ผ่องแผ้ว. อะไรคือหนังสืออมตะ? วารสารโดมทัศน์. ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 (เมษายน-มิถุนายน 2523) : 28-31.