ห้องสมุด Neilson Hays | การจัดการความรู้ภายใน หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

เป็นห้องสมุดเอกชนที่เปิดให้บริการแก่ผู้เป็นสมาชิกสมาชิก เกิดขึ้นในสมัยอาณานิคมที่มีฝรั่งเข้ามาทำงานในประเทศไทยเป็นจำนวนมาก แต่ไม่มีหนังสือภาษาฝรั่งให้อ่าน ฝรั่งมีนิสัยรักการอ่านจึงค่อนข้างเดือดร้อนในเรื่องนี้ ในที่สุดก็เกิดการรวมตัวของแหม่มที่ตามสามีมาเมืองไทย ตั้งสมาคม Ladies’ Bazaar Association ขึ้นรวบรวมของมาขายเพื่อเอาเงินไปซื้อหนังสือแล้วจัดเป็นห้องสมุดขึ้นใน พ.ศ. 2412 (รัชกาลที่5) ใช้ชื่อว่า The Bangkok Ladies’ Library Association ซึ่งหนึ่งในผู้ก่อตั้งคือ Mrs. Jennie Neilson Hays ภรรยาของคุณหมอ Thomas Hays เมื่อคุณ Jennie เสียชีวิตลง คุณหมอ Thomas ก็ไปซื้อที่ดินแปลงหนึ่งริมถนนสุรวงศ์ ใกล้ถนนเจริญกรุงอันเป็นถิ่นที่อยู่ของฝรั่งในสมัยนั้น แล้วสร้างอาคารเล็กกะทัดรัดแต่สวยงามตามแบบพระที่นั่งอนันตสมาคมขึ้น ให้ชื่อว่าอาคาร Neilson Hays เป็นที่ระลึกถึงภรรยาและเพื่อเป็นที่ทำการของสมาคมและเป็นห้องสมุดอย่างถาวร เปิดให้บริการใน พ.ศ. 2465

ปัจจุบันห้องสมุดยังคงอยู่ในความดูแลของคณะกรรมการอันประกอบด้วยสตรีชาวต่างประเทศที่อาศัยในประเทศไทย ห้องสมุดมีลูกจ้างเพื่อให้บริการห้องสมุดเป็นคนไทยประกอบด้วยบรรณารักษ์ 1 คน และเจ้าหน้าที่ 3 คน

บริการของห้องสมุดยังเป็นแบบดั้งเดิม ประกอบด้วยหนังสือ สิ่งพิมพ์เป็นส่วนใหญ่ ยังคงมีการพิมพ์บัตรรายการอยู่ ส่วนการค้นหารายการจากคอมพิวเตอร์ทำได้จาก notebook หนึ่งตัว การตกแต่งภายในห้องสมุดยังรักษาบรรยากาศสมัยอาณานิคมได้เป็นอย่างดีและเคยได้รับรางวัลอาคารอนุรักษ์ดีเด่นจากสมาคมสภาปนิกสยาม เป็นห้องสมุดที่น่าจะสวยที่สุดในกรุงเทพ นอกจากบริการหนังสือทั่วไป มุมวารสารและหนังสือพิมพ์ มุมเด็กแล้ว ยังมีพื้นที่สำหรับแสดงภาพและงานศิลปะ มีการจัดกิจกรรมที่น่าสนใจต่างๆทุกวันสุดสัปดาห์ เช่น ดนตรี อบรมเทคนิคการถ่ายภาพ ในสวนยังมีร้านกาแฟและ art gallery เล็กๆ เป็นพื้นที่สีเขียวที่สงบเงียบ เหมาะแก่การพักผ่อนกลางเมืองอีกแห่งหนึ่ง

ห้องสมุด Neilson Hays เก็บค่าสมาชิกรายปีตั้งแต่ 1,700 -3,300 บาท รายได้อื่นมาจากการขายหนังสือที่คนนำมาบริจาคเพื่อการนี้ จากร้านกาแฟ และรายได้จาก gallery และให้เช่าสถานที่จัดงานต่างๆ แม้รายได้จะไม่มั่นคงนัก แต่ก็ยังคงยืนหยัดที่จะทำต่อไปเพราะใจรักที่จะทำ

สงบเงียบและร่มเย็น ใจกลางย่านธุรกิจของสีลม -สี่พระยา