เดือนพฤษภาคมนี้เป็นเดือนที่มีฤกษ์ดีสำหรับสาวบรรณารักษ์ของชาวสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ของเรา เพราะมีอยู่สองสาวที่เข้าพิธีแต่งงานในวันที่ 1 และวันที่ 2 พฤษภาคมที่ผ่านมา เป็นสองงานสองสไตล์เพราะสาวหนึ่งจัดที่ระยองในพิธีแบบภาคกลางมีรดน้ำสังข์ ในขณะที่อีกสาวเป็นสาวอีสานจากจังหวัดอุบลราชธานี เลยเป็นการกินดอง บายศรีสู่ขวัญตามแบบไทอีสานบ้านเฮา

ผู้เขียนได้มีโอกาสไปงานแต่งงานที่จังหวัดอุบลราชธานีเพื่อร่วมพิธีในวันสำคัญและได้มีโอกาสช่วยถ่ายรูปในวันสำคัญนี้ด้วย เป็นงานที่เรียกได้ว่าจัดในแบบพื้นบ้านประยุกต์โดยแท้ คืนวันสุกดิบ (ก่อนวันงาน) ญาติพี่น้องจะมาช่วยกันที่บ้านงาน ทั้งจัดเตรียมสถานที่ ทำพานบายศรี ทำกับข้าวกับปลาเลี้ยงกัน สมัยก่อนตามชนบทอีสานจะมีการล้มวัวล้มควายเพื่อจัดทำกับข้าวเลี้ยงกันในงานบุญงานมงคล แต่สมัยใหม่นี้ไม่ได้ทำกันถึงขนาดนั้นแล้ว จะใช้วิธีจ้างทีมโต๊ะจีนหรือโต๊ะไทยมาทำกับข้าวเลี้ยงแขกกันในงานเลย ซึ่งเป็นสิ่งที่มีการประยุกต์เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย เจ้าภาพจะได้ไม่เหนื่อยมากและสามารถคุมค่าใช้จ่ายได้

Continue reading กินดอง ประเพณีงานแต่งงานภาคอีสาน →

เดือนนี้ก็เข้าเดือนเมษายน ใกล้จะถึงวันสงกรานต์แล้ว และเทศกาลสงกรานต์ที่ภาคเหนือก็เป็นหนึ่งในจุดหมายปลายทางของใครหลาย ๆ คน  เทศกาลสงกรานต์ภาคเหนือเรียกว่า “ปี๋ใหม่เมือง” ซึ่งไม่ได้มีแค่การสาดน้ำกันสนุก ๆ เท่านั้น แต่ปี๋ใหม่เมืองยังเป็นประเพณีที่สำคัญอย่างหนึ่งของคนล้านนา มีกิจกรรมต่างๆ ที่ต้องทำมากมายเริ่มตั้งแต่

13 เมษายน เรียกว่า “วันสังขารล่อง” หมายความว่า อายุสิ้นปีหมดไปอีกปี ในวันนี้จะมีการปัดกวาดบ้านเรือนให้สะอาด  ใส่เสื้อผ้าที่เป็นเสื้อผ้าใหม่  นำพระพุทธรูป พระเครื่องหรือเครื่องรางของขลังต่างๆ มาชำระหรือสรงด้วยน้ำอบ น้ำหอมหรือน้ำขมิ้นส้มป่อย  และจะมีการยิงพลุ จุดประทัด หรือยิงสลุตที่ประดิษฐ์ขึ้นเอง ที่เรียกว่า “สะโป๊ก”

14 เมษายน จะเรียกว่า “วันเน่า” เป็นวันที่ห้ามพูดคำหยาบคาย ไม่ควรด่าทอ สาปแช่งหรือกล่าวคำร้ายต่อกัน ปากจะเน่า จะอับโชคไปทั้งปี ในวันนี้ชาวบ้านจะไปขนทรายเข้าวัด เพื่อกองรวมกันทำเป็นเจดีย์  การขนทรายเข้าวัดนี้ ถือว่าเป็นการนำทรายมาทดแทนส่วนที่ติดเท้าของตนออกจากวัด

15 เมษายน จะเรียกว่า “วันพญาวัน” ถือว่าเป็นวันเริ่มจุลศักราชใหม่ เป็นวันที่มีการทำบุญทางศาสนา  ตั้งแต่เวลาเช้าตรู่ชาวบ้านจะนำอาหารคาวหวานไปทำบุญถวายพระตามวัด   อุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว ส่วนในตอนบ่ายจะมีการไปดำหัวหรือไปคารวะผู้เฒ่าผู้แก่ บิดามารดา ญาติพี่น้อง ผู้อาวุโส หรือผู้ที่เคารพนับถือเพื่อเป็นการขอขมาลาโทษอันเนื่องจากที่อาจได้ประพฤติในสิ่งที่ไม่สมควรต่อท่านเหล่านั้น

วันที่16 เมษายน เรียกว่า วันปากปี วันนี้จะมีการสะเดาะเคราะห์ บูชาเทียนเพื่อเป็นสิริมงคล และถ้าครอบครัวใดยังไม่ได้รดน้ำขอพรจากผู้ใหญ่ก็จะทำกันในระหว่างวันที่ 15 ถึงวันที่ 18 ตามแต่สะดวก

สงกรานต์เป็นประเพณีวันขึ้นปีใหม่ของไทย ซึ่งได้ยึดถือปฏิบัติมาเนิ่นนาน ขอให้ทุกคนมีความสุขในเทศกาลสงกรานต์นี้