วันที่ 2 เมษายน เป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี  พระมิ่งขวัญอันเป็นที่รักยิ่งของคนไทย นอกจากนี้ ยังได้มีการกำหนดให้วันที่ 2 เมษายน เป็น วันอนุรักษ์มรดกไทย วันรักการอ่าน วันหนังสือเด็กแห่งขาติ วันสายใจไทย ซึ่งล้วนเนื่องมาจากพระมหากรุณาธิคุณในพระองค์

วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2548 คณะรัฐมนตรีได้ประกาศให้วันที่ 2 เมษายน ของทุกปี นับแต่ปี 2548 เป็นต้นไป เป็นวันหนังสือเด็กแห่งชาติ เพื่อรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงส่งเสริมการอ่าน

วันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2528 รัฐบาลได้ประกาศให้วันที่ 2 เมษายน ของทุกปี อันเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็น “ วันอนุรักษ์มรดกไทย ” ด้วยตระหนักในพระ ปรีชาสามารถในด้านศิลปวัฒนธรรม และพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงอนุเคราะห์สนับสนุนกิจกรรมอันเนื่องด้วยงานวัฒนธรรมของชาติเสมอมา โดยเฉพาะทรงเป็นแบบอย่างในการบำเพ็ญพระราชกรณียกิจ และพระราชจริยาวัตรในด้านการอนุรักษ์มรดกของชาติในสาขาต่าง ๆ เช่น วรรณศิลป์ ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ภาษาไทย สถาปัตยกรรม ดนตรีไทยและพุทธศาสนา รวมทั้งได้เจริญรอยตามเบื้องพระยุคลบาทในการสร้างสรรค์และธำรงรักษามรดกของชาติให้ยั่งยืนตกทอดต่อไปถึงลูกหลาน

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ ได้ทรงมีพระราชดำรัสในวันก่อตั้งมูลนิธิสายใจไทย เมื่อวันที่ 2 เมษายน 2519 ว่า

“ ในวันที่ 2 เมษายน 2519 อันเป็นวันเกิดของข้าพเจ้า แทนที่จะทำบุญเลี้ยงพระเช่นเคยข้าพเจ้าได้รวบรวมเงินเพื่อที่จะช่วยทหาร ตำรวจ และอาสาสมัครที่บาดเจ็บพิการ และเสียชีวิตจากการต่อสู้ป้องกันประเทศชาติ ”

“ 2 เมษายน ของทุกปีถือเป็นวันสายใจไทย ข้าพเจ้าจึงขอเชิญชวนพี่น้องประชาชนชาวไทยพร้อมใจกันบริจาคสมทบทุนมูลนิธิ
สายใจไทย ฯ นี้ โดยส่งเป็นเงินได้ที่มูลนิธิสายใจไทย ฯ ”

รายการอ้างอิง

กระทรวงวัฒนธรรม.  2 เมษายน – วันอนุรักษ์มรดกไทย. สืบค้นเมื่อวันที่ 1 เมษายน 2558 จาก http://www.culture.go.th/cday/index.php?option=com_content&view=article&id=684:2011-03-28-15-10-02&catid=41:0402&Itemid=76

มูลนิธิสายใจไทยในพระบรมราชูปถัมภ์. ความเป็นมาของมูลนิธิสายใจไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์. สืบค้นเมื่อวันที่ 1 เมษายน 2558 จาก http://www.saijaithai.or.th/a_17306_10269_ประวัติความเป็นมา.htm#

เนื่องในโอกาสที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเจริญพระชนมายุ 5 รอบ ในวันที่ 2 เมษายน 2558 สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณและเพื่อเป็นการร่วมกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในโอกาสฉลองพระชนมายุ 5 รอบ 2 เมษายน 2558 ด้วยการจัดกิจกรรมรวมรวบความรู้จากเว็บไซต์และอื่นๆ ที่เกี่ยวเนื่องในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (ตอนที่ 80)