เจ้านกน้อย   น่ารัก   ร้องทักว่า

“ไปไหนมา     หนูเล็ก   เด็กชายหญิง

ทั้งรูปร่าง     หน้าตา   น่ารักจริง

ข้ายิ่งดู   ก็ยิ่ง   จำเริญตา”

สองพี่น้อง   เห็นวิหค   นกพูดได้

ก็พอใจ   อยากจะรัก   ให้นักหนา

ต่างนึกชอบ   ชิงกันตอบ   สกุณา…

เชื่อว่าบทกลอนนี้ต้องสะกิดใจผู้ที่ที่อยู่ในวัย 50 ปีขึ้นไปเป็นแน่แท้   เพราะนี่คือส่วนหนึ่งของบทกลอนจาก “นิทานร้อยบรรทัด” ซึ่งเป็นแบบเรียนสอนอ่านวิชาภาษาไทยสำหรับชั้นประถมศึกษา ประพันธ์โดย หลวงสำเร็จวรรณกิจ (บุญ เสขะนันท์) กรมวิชาการได้อนุญาตให้ใช้เป็นแบบเรียนสำหรับชั้นประถมปีที่ 2 ถึงประถมปีที่ 7 โดยเริ่มใช้ตั้งแต่ พ.ศ. 2501 แต่ได้เลิกใช้เมื่อประมาณ พ.ศ. 2521

……..”นิทานร้อยบรรทัด” มีทั้งหมด 6 เล่มคือ :

ล.1 บ้านที่น่าอยู่ ตอนที่ 1–ล.2 บ้านที่น่าอยู่ ตอนที่ 2 –ล.3 ครูที่รักเด็ก – ล.4 ประเทศเล็กที่สมบูรณ์—ล.5 ตระกูลไทยที่คงไทย—ล.6 ประชาธิปไตยที่ถาวร.

……..แต่ละเล่มจะมีหลายเรื่อง นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับวิถีชีวิตความเป็นไทย ร้อยเรียงด้วยถ้อยคำพื้น ๆ ง่ายต่อการจดจำ แต่ละเรื่องเขียนด้วยกลอนสุภาพรวม 25 บท โดยวางรูปแบบเป็นบรรทัดละวรรค ทุกเรื่องจึงมีความยาว 100 บรรทัด ซึ่งเอกลักษณ์นี้จึงเป็นที่มาของชื่อ “นิทานร้อยบรรทัด”

……..หนังสือแบบเรียนชุดนี้ปลูกฝังทัศนคติที่ดีในการดำเนินชีวิต ให้ความรู้ด้านความเป็นอยู่และประเพณี ศิลปะ วัฒนธรรม ไปจนถึงการเมืองการปกครอง ทั้งยังสอดแทรกความรักความเข้าใจระหว่างพ่อแม่ลูก พี่น้อง เพื่อน ครูกับศิษย์ ชาติ ศาสนาพระมหากษัตริย์ คนกับสัตว์ และสัตว์กับสัตว์ ได้อย่างงดงาม เด็ก ๆ สามารถจินตนาการตามได้อย่างเพลิดเพลินตามเนื้อหาที่จัดไว้อย่างเหมาะสมกับวัยที่เจริญเติบโตขึ้นในแต่ละชั้นปี

……..เป็นที่น่ายินดีอย่างยิ่งที่ได้มีการรวบรวม ”นิทานร้อยบรรทัด” ทั้ง 6 เล่มมาจัดพิมพ์ไว้ด้วยกันในหนังสือ “อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพนายมนัส วงษ์สมาน” ท่านสามารถหาอ่านได้ในหอสมุดปรีดี พนมยงค์

รายการอ้างอิง :

อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพนายมนัส วงษ์สมาน. ม.ป.ท. : ม.ป.พ., 2558.