ปัจจุบันความเจริญก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยีและวิทยาการ ทำให้เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันมากขึ้น และได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันไปแล้ว เห็นได้จากตัวเลขการเติบโตของสมาร์ทโฟน แท็บเล็ต และแล็ปท็อปขนาดพกพา แทบทุกคนจะต้องมีอุปกรณ์เหล่านี้ และเสพติดอุปกรณ์สื่อสารเหล่านั้นมากขึ้น จากผลสำรวจจากบริษัทโนเกียเผยว่า เราจะหยิบโทรศัพท์ขึ้นมาดูทุกๆ 6 นาทีครึ่ง เท่ากับว่าในแต่ละอาทิตย์ เราหยิบมือถือขึ้นมาดูมากกว่า 1 พันครั้ง ซึ่งพฤติกรรมดังกล่าวทำให้เกิด ความเคยชินจากการใช้อุปรกรณ์สื่อสารตลอดเวลา จนอาจเข้าข่ายอาการเสพติด และส่งผลต่อการเจ็บป่วยทางร่างกายและจิตใจ
ผลเสียจากการเสพติดการใช้อุปกรณ์สื่อสารออนไลน์ มีตั้งแต่ปวดตา แสบตา วุ้นในตาเสื่อม ขาดสมาธิ หงุดหงิด ซึมเศร้า พักผ่อนไม่เพียงพอ ปวดเกร็งก้ามเนื้อคอ บ่า ไหล่ ไปจนถึงผลกระทบต่อสมอง และจากงานวิจัยพบว่า ทำให้การเชื่อมโยงเซลล์ประสาทของสมองส่วนหน้าลดลงถึงร้อยละ 24
ฉะนั้นถึงเวลาแล้วรึยังที่เราได้หยุดพักจากโลกออนไลน์ โดยการ “ล้างพิษดิจิทัล” อันดับแรก ต้องรู้ก่อนว่า ตัวเราเสพติดชีวิตดิจิทัลหรือไม่ โดย ดร. เดวิด กรีนฟิลด์ ผู้อำนวยการศูนย์บำบัดอาการเสพติดอินเทอร์เน็ตและเทคโนโลยี ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้สร้างคำถาม 5 ข้อ เพื่อ ทดสอบอาการเสพติดดิจิทัล คือ
- เมื่อตื่นนอน สิ่งแรกที่คุณทำ คือ เช็คข้อความในสมาร์ทโฟน ก่อนที่จะลุกขึ้นไปทำกิจวัตรประจำวัน
- คุณเพ่งมองรูปภาพไม่ว่าจะเป็นสถานที่หรือสิ่งของในจอสมาร์ทโฟน ได้นานๆ แทนที่การออกไปชื่นชมสิ่งนั้นด้วยตาของตนเอง
- คุณจะทราบข้อมูลสภาพอากาศ เวลา ระยะทาง สถานที่ จากการเช็คข้อมูลในโทรศัพท์แทนที่จะออกไปสัมผัสและรับรู้ด้วยตนเอง
- คนรอบข้างพบว่า คุณมักใช้สมาร์ทโฟน ตลอดเวลา ไม่เว้นแม่แต่เวลากินหรือพูดคุยกับคนอื่น
- คุณเคยทำโทรศัพท์หล่นใส่ตัวเพราะเผลอหลับบ่อยๆ
เมื่อตรวจเช็คว่าเราเริ่มจะเข้าข่ายหรือเสพติดดิจิทัลตัวยง เพื่อไม่ให้กลายเป็นมนุษย์ติดจอ ติดโทรศัพท์ หรือเสพติดโลกออนไลน์ จนสุขภาพเสื่อมโทรม เรามาจัดการล้างพิษดิจิทัลด้วยวิธีง่ายๆ ด้วยตัวเองกันดีกว่า
- งดออนไลน์หลังเวลา 4 ทุ่ม ช่วงวันจันทร์-ศุกร์ เพื่อการพักผ่อนที่เพียงพอ และใช้วันหยุดเสาร์อาทิตย์เป็นวันปลอดการออนไลน์
- นัดพบปะสังสรรค์ ออกกำลังกาย หรือทำกิจกรรมอื่นๆ ร่วมกับครอบครัว เพื่อนฝูง แทนการคุยผ่านแอปพลิเคชันต่างๆ
- ทุกครั้งที่หยิบโทรศัพท์หรืออุปกรณ์สื่อสารเพื่อเข้าสู่โลกออนไลน์ ให้ถามตัวเอง ว่ามีเหตุผลเพียงพอหรือไม่ก่อนที่จะทำพฤติกรรมนี้จนติดเป็นนิสัย
- ตั้งค่าแจ้งเตือนให้ทำงานเฉพาะในเวลากลางวันเท่านั้น
ขั้นตอนลดละเลิกพฤติกรรมเสพติดชีวิตดิจิทัลเหล่านี้ อาจพอจะช่วยให้คุณมีความสุขกับชีวิตปัจจุบัน ซาบซึ้งและตระหนักถึงความสำคัญของการใช้เวลาร่วมกันกับผู้คนรอบข้างมากกว่าโลกเสมือนจริงที่แท้จริงแล้วไม่มีวันสัมผัสได้จริง
ข้อมูล
ธนิสร. It’s time for digital detox. นิตยสาร SOOK, ฉบับที่ 29 เมษายน 2558.
รูปภาพ