ที่ดินในเมืองไทยที่เราอาศัย เรื่องที่ดินทำไมเราต้องรู้เพราะว่า ที่ดินเป็นทรัพย์สมบัติที่มีค่า  ใครก็อยากได้เป็นเจ้าของ มีการแบ่งแยกออกกันไปหลาย ๆ ประเภท ทั้งซื้อขายได้ และซื้อขายไม่ได้  วันนี้เราจะมาอธิบายให้ท่านเข้าใจเรื่องสิทธิในการซื้อ –  ขาย หรือการครอบครองแบบคราว ๆ กันดีกว่า

ส.ค.๑   คือ ใบแจ้งการครอบครองที่ดินเป็นหลักฐานว่าผู้ครอบครองเป็นผู้แจ้งว่า ตนครอบครองที่ดินแปลงใดอยู่ (แต่ปัจจุบันไม่มีการแจ้ง ส.ค.๑ อีกแล้ว) ส.ค.๑ ไม่ใช่หนังสือแสดงสิทธิที่ดิน เพราะไม่ใช่หลักฐานที่ทางราชการออกให้เพียงแต่เป็นการแจ้งการครอบครองที่ดินของราษฎรเท่านั้น

ใบจอง (น.ส. ๒)  คือหนังสือที่ทางราชการออกให้เพื่อทำประโยชน์ในที่ดินเป็นการชั่วคราว ผู้มีใบจองจะต้องเริ่มทำประโยชน์ให้แล้วเสร็จภายใน ๓ ปี นับตั้งแต่วันที่ได้รับใบจองและจะต้องทำประโยชน์ให้ได้อย่างน้อยร้อยละ ๗๕ ของที่ดินที่จัดให้ ที่ดินที่มีใบจองนี้จะโอนให้แก่บุคคลอื่นไม่ได้

น.ส. ๓ หรือ น.ส. ๓ก  เป็นหนังสือรับรองว่าที่ดินผืนนี้ได้มีการปฏิรูปเป็นเวลาย่างน้อย ๓ ปี ได้ทำการรังวัดที่ดินและลงทะเบียนเป็นหลักฐาน สามารถซื้อขายได้   น.ส. ๓ และ น.ส. ๓ก เป็นที่ดินเพื่อการเกษตร จะใช้เป็นประโยชน์อื่นใดมิได้

ส.ป.ก. เป็นที่ดินที่รัฐยกให้เป็นที่ดินทำกิน ไม่สามารถซื้อขายได้ แต่เป็นมรดกตกทอดได้ การซื้อขายที่ดินเป็นสิ่งผิดกฏหมาย

โฉนดที่ดิน  หนังสือสำคัญแสดงกรรมสิทธิ์ในที่ดิน โดยมีความหมายรวมถึงโฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง และตราจองที่มีการประทับตราว่า “ได้ทำประโยชน์แล้ว” ซึ่งออกให้ตามกฎหมายเก่า แต่ก็ถือว่ามีกรรมสิทธิ์ในที่ดินเช่นเดียวกัน ทั้งนี้ ผู้เป็นเจ้าของโฉนดที่ดิน จะมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นอย่างสมบูรณ์

สามารถค้นหาข้อมูลเพื่อเติมได้ที่ http://www.dol.go.th     กรมที่ดิน กระทรวงมหาดไทย