เคยสงสัยกันหรือเปล่าว่าสาวๆสมัยก่อนที่มีวันนั้นของเดือนเขาทำกันอย่างไร และใช้อะไรทำ…  เรื่องกวนตัวที่ตามมากวนใจสาวน้อยสาวใหญ่อยู่เป็นประจำทุกเดือน เห็นจะหนีไม่พ้นเรื่องของประจำเดือน หรือสมัยก่อนนิยมเรียกว่า ระดู การมีระดูแต่ละเดือนของคนยุคก่อนถือเป็นเรื่องยุ่งยาก เพราะต้องทำผ้าอนามัยใช้เอง คนโบราณเรียกผ้าอนามัยว่า “ผ้าขี่ม้า” ตามการใช้งานที่ต้องใส่เหมือนกับการขี่ม้า และเรียกช่วงเป็นประจำเดือนนี้ว่า “ถึงผ้า” บ้างก็ใช้ กาบมะพร้าวทุบ หรือ นุ่นหรือแกลบมาสอดใส้ในเนื้อผ้าและเย็บให้เป็นสีเหลี่ยมผืนผ้า โดยจะมีเชือกกล้วยผูกระหว่างหัวท้ายก่อนนำมาผูกติดเอว  เมื่อจะใช้งานก็จะวางสอดใต้ขาก่อนนุ่งโจงกระเบน หรือใช้เศษผ้ายาวๆผูกกับเอวเอาไว้ เหมือนเป็นการนุ่งผ้าเตี่ยวที่ซูโม่เค้านุ่งกัน เมื่อมีเวลาว่างคราวใด สาวๆก็ต้องเตรียมผ้าขี่ม้าไว้ใช้ในแต่ละเดือน ถ้าสาวคนไหนทำผ้าขี่ม้าไม่เรียบร้อย ก็จะทำให้โจงกระเบนหย่อนลงมาดูแล้วไม่สวย ยิ่งเป็นสาวๆชาววังด้วยแล้วจะยิ่งเน้นความประณีตเรียบร้อยในการทำผ้าขี่ม้าเป็นพิเศษ โดยนำผ้ามาซ้อนทับกันแล้วเย็บเก็บไว้ใช้งาน

สาวๆเริ่มจะสบายตัวมากขึ้นในช่วงต้นรัชกาลที่ 6 เมื่อเริ่มมีผ้าอนามัยแบบสำเร็จรูป เรียกว่า “ผ้าซับระดู” ซึ่งมีราคาขายเพียงสามบาทต่อหนึ่งโหล ซึ่งมีหลักฐานเก่าแก่สุดที่พบ เป็นโฆษณาขายผ้าซับระตู หรือ ผ้าซับระดูในหนังสือ “ข่ายเพ็ชร์” ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 วันพฤหัสบดีที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2468  จึงคาดว่าผ้าอนามัย น่าจะเข้ามาในประเทศไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 หรือกว่า 100 ปีมาแล้ว

พอมาถึงปี พ.ศ. 2485 หญิงไทยก็เริ่มสัมผัสกับ “ผ้าอนามัย” แบบห่วงยี่ห้อโกเต๊กซ์  ที่มีสายตะขอและสายคาดเอวเกี่ยวกับห่วงสองข้าง แต่ก็ยังคงมีข้อจำกัดที่ไม่กระชับกับลำตัว แต่ยังใช้ในหมู่ของหญิงที่มีฐานะเท่านั้น มาใช้กันอย่างแพร่หลายจริงๆ ก็เมื่อประมาณ 70 ปีก่อน

ต่อมาไม่ถึง 50 ปี สาวไทยเริ่มสัมผัสกับความสบายมากขึ้น เมื่อเริ่มมีผ้าอนามัยแบบใหม่ที่มีแถบกาวและมีปีก สร้างความสะดวกให้สาวไทยยิ่งนัก นับเป็นความโชคดีของสาวไทยยุคใหม่ที่ไม่ต้องนั่งทุบกาบมะพร้าวเหมือนสาวสมัยก่อน

ที่มา
ศิริญญา สุจินตวงษ์. ๑๐๐ เรื่องล้ำสมัยในสยาม. กรุงเทพฯ: อมรินทร์, 2554
หญิงสยามกับวันนั้นของเดือน. สืบค้นเมื่อ วันที่ 25 เมษายน 2558. จาก http://nongza.exteen.com/20100114/entry-1
ชายน์ ทิปส์.ย้อนยุคผ้าอนามัย ตั้งแต่สมัยคุณยาย คุณย่า. สืบค้นเมื่อ วันที่ 25 เมษายน 2558. จาก http://www.sofyclub.com/th/th/library/basic/010.html