นานาภาษิต เป็นหนังสือเนื่องการพระราชทานเพลิงศพ พระยาผดุงพิพิธภัณฑ์ (น่วม ชูโต) พระพุทธศักราช 2467
เป็นลักษณะหนังสืองานศพ ที่รวมเนื้อหาที่ไม่เนื้อหาเกี่ยวกับผู้เสียชีวิต นอกจากประวัติที่ปรากฏในตอนแรกของหนังสือ แต่เป็นหนังสืองานศพที่ผู้เป็นบุตร (พระยาสุรเกษตร์โสภร) ตั้งใจทำเพื่อเป็นเกียรติยศแก่บิดาผู้เสียชีวิต จึงได้กราบบังคมทูลขอและขอภาษิต ซึ่งมีทั้งพระราชนิพนธ์ พระนิพนธ์ของเจ้านายและภาษิตของท่านผู้มียศศักดิ์และคุณธรรม เพื่อจัดพิมพ์เนื่องในทักษิณานุประทาน การบำเพ็ญกุศลสนองคุณพระยาผดุงพิพิธภัณฑ์ (น่วม ชูโต) ผู้บิดา เมื่อพระราชทานเพลิงศพ
ตัวอย่าง
——————————————————
เรารักตัวเราเท่าไร
คนอื่นเขาก็รักตัวเขาเท่านั้น
เพราะฉนั้นเราถนอมตัวเราเพียงไร
ก็ควรถนอมคนอื่นเพียงนั้น
เช่นนี้จะอยู่ไปด้วยกันก็ได้เปนสุข
นริศ
วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2467
—————————————————–
“Mens Sanna in Copore Sano”
สุภาษิตละตินแปลว่า
“ปัญญาอันบริบูรณ์ (มักอยู่) ในกายอันบริบูรณ์”
มหิดล
—————————————————-
คำที่ชมพัน เรียกว่าสรรเสริญก็มี เรียกว่ายอก็มี
สรรเสริญนั้น คือชมแต่เปนความจริง
ยอนั้น คือชมแต่ให้ชอบใจ
ภาษิตนี้เคยได้ยินสมเด็จพระมหาวีรวงศ์วัดโสมนัศวิหารท่านแสดงในเทศนา
ดำรงราชานุภาพ
วังวรดิศ 11 มกราคม พ.ศ. 2467
—————————————————
การดำเนินชีวิตร์ของคนควรเปนดังนี้ รู้สึกว่าทุกคนต้องตาย ชีวิตร์ไม่ยั่งยืน ฉนั้นเวลาได้ศุขเราไม่เหลีง เวลาตกยากเราไม่พรั่น
คิดให้ฉลาด ทำให้ถูก เราอยากให้คนอื่นกระทำแก่เราอย่างไร เราพึงกระทำแก่ผู้อื่นอย่างนั้น
พระยานรเนติบัญชากิจ
—————————————————
จงอภัยแก่ผู้ทำไม่ถูกใจเราบ้าง เพราะฉันใดก็ดี เราเองบางทีก็ทำไม่ถูกใจเราได้ ฉันนั้นฯ
พระยาศรีสังกร
—————————————————-
หมายเหตุ: การพิมพ์ๆ ตามต้นฉบับ
รายการอ้างอิง
นานาภาษิต: การพระราชทานเพลิงศพ พระยาผดุงพิพิธภัณฑ์ (น่วม ชูโต). พระนคร : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒนากร, 2467.