อยากจำกลับลืม อยากลืมกลับจำ   โดย อ. ธงชัย โรจน์กังสดาล ภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (เช่นเคยค่ะ อ. ธงชัย ฝากบทความมาลงใน Blog KM ของสำนักหอสมุด มธ. ขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ค่ะ)

หลายสิบปีก่อน มีเพลงดังเพลงหนึ่งของวงฮอทเปปเปอร์ชื่อ “อยากจำกลับลืม อยากลืมกลับจำ” ซึ่งผมคิดว่า ผู้อ่านหลายคนเคยได้ยินเพลงนี้ และเห็นด้วยกับชื่อเพลงว่า เวลาที่เราต้องการจำ ก็มักลืม แต่เรื่องที่เราอยากลืม กลับจำได้ ในบทความนี้ เราจะวิเคราะห์ว่า ความเชื่อเรื่องนี้จริงหรือไม่ ถ้าเราต้องการจำและลืมเรื่องที่ต้องการ เราจะทำได้อย่างไรครับ

อยากจำกลับลืม

ตัวอย่างของเรื่อง “อยากจำกลับลืม” เช่น นักเรียนอ่านหนังสือเพื่อเตรียมตัวสอบ เมื่อเข้าห้องสอบแล้ว ปรากฎว่า ข้อสอบออกตรงกับเนื้อหาที่อ่าน แต่จำไม่ได้ อย่างนี้เรียกว่า บุญมีแต่กรรมบัง หรือผู้ใหญ่ที่ต้องการจำว่าจะนำสิ่งของอะไรบ้างติดตัวเวลาที่เดินทาง แต่ก็ลืม ไม่ได้หยิบไป หรือวางกุญแจรถ กระเป๋าเงิน แล้วลืมไปว่า วางที่ไหน

วิธีการแก้ไขเรื่องนี้คือ ถ้าเราต้องการจำสิ่งใดก็ตาม เราจะต้องมีสมาธิหรือความตั้งใจในการจำครับ การมีสมาธิหรือจิตใจจดจ่อจะช่วยให้เราจำได้มากขึ้น ซึ่งผมขอยกตัวอย่างสถานการณ์ต่อไปนี้เพื่อให้เห็นภาพอย่างชัดเจนครับ Continue reading อยากจำกลับลืม อยากลืมกลับจำ →

ท่าน ว.วชิรเมธี เคยกล่าวถึงเรื่องการสวดมนต์ไว้ในการปาฐกถาธรรมครั้งหนึ่งว่า “มนต์ คือ พุทธพจน์ที่ปรากฏในพระไตรปิฎก ถ้าสวดมนต์แบบไม่มีปัญญา เรียกว่า มนต์คาถา แต่ถ้าสวดอย่างมีปัญญา มีความเข้าใจในพุทธธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าเราถึงจะเรียกว่า พุทธมนต์”

ทุกวันนี้เราต้องตรองดูว่า กำลังสวดพุทธมนต์ หรือมนต์คาถา ถ้าการสวดมนต์ทำให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น ทำให้เข้าใจโลก เข้าใจชีวิต เปลี่ยนความคิดให้เป็นไปในทางที่ดีขึ้นก็เรียกได้ว่าสวดมนต์อย่างถูกต้องถูกทาง”

การสวดมนต์อย่างมีปัญญา จะเป็นโอกาสให้เราได้ระลึกถึงพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ตลอดจนได้ตระหนักถึงความดีของพระองค์และพระสงฆ์สาวก จึงนับได้ว่าเป็นการกระทำที่เป็นกุศลอย่างยิ่ง และมีคุณเทียบเท่ากับการได้เข้าเฝ้าองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยตัวเองเลยทีเดียว

Continue reading มาสวดมนต์กันเถอะ →

ตามความเข้าใจคนส่วนใหญ่คิดกันว่า ถ้าจะนั่งสมาธิต้องสวมชุดสีขาว นั่งขัดสมาธิขาขวาทับขาซ้าย มือขวาทับมือซ้าย  และหลับตา ที่วัดหรือที่สำนักสงฆ์ต่าง ๆ ความจริงแล้ว ไม่ต้องทำอย่างที่กล่าวก็ สามารถทำสมาธิได้ ด้วยการทำอานาปานสติคือ กำหนดลมหายใจเข้า-ออก สามารถทำใด้  แม้นั่งที่โต๊ะทำงานก็สามารถทำได้ ด้วยการกำหนดรับรู้ลมหายใจเข้าลึกๆ ให้เต็มปอดแล้วค่อยๆ ปล่อยลมหายใจออกช้าๆ โดยกำหนดจิตให้ตามลมหายใจเข้า-ออกตาม  จะหลับตาหรือไม่ต้องหลับตาก็ได้ ฝึกปฏิบัติได้บ่อยๆ วันละหลายๆ ครั้ง จะทำให้ผู้ปฏิบัติมีสติสมาธิดีขึ้น ทุกเพศทุกวัยปฏิบัติได้จะดีต่อตนเองและสังคม

ผู้เขียน ขณะนั่งสมาธิอยู่ที่โต๊ะทำงาน

ผู้เขียนนั่งสมาธิ อยู่ที่โต๊ะเสมอๆ เพียงหายใจเข้าลึก ๆ – หายใจออกช้า ๆ

ประโยชน์ของการฝึกสมาธิ

1. ส่งผลให้สมองโล่งปลอดโปร่ง เพราะการได้สูดอ๊อกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย

2. ทำให้จิตใจผ่องใส สงบไม่ฟุ้งซ้าน ช่วยคลายเคลียด

3. ผู้ฝึกสมาธิบ่อยๆ จะมีความจำดี มีการพิจารณาเรื่องต่างๆ รอบคอบ        นักเรียนนักศึกษาจะจดจำบทเรียนได้ดี

4. รู้จักระงับและควบคุมอารมณ์ให้เหมาะสมกับกาละเทศะได้มากขึ้น คือ ไม่แสดงความตื่นเต้นดีใจ เสียใจ หรือโกรธโมโหง่าย

5.มีความเชื่อมั่นในตัวเองมากขึ้น กล้าพูด กล้าแสดงออกในสิ่งที่คิด

6. ทำให้จิดใจอ่อนโยนขึ้น เกิดความประพฤติดีทั้งทางกาย วาจา และจิตใจ

7.การฝึกสมาธินอกจากจะมีประโยชน์ด้านจิตใจแล้ว ยังได้ประโยชน์ด้านสุขภาพด้วย