หนังสือหายากส่วนใหญ่ในหอสมุดปรีดี พนมยงค์เป็นหนังสือเก่าที่มีอายุประมาณ 50 ปีขึ้นไป สภาพรูปเล่มย่อมชำรุด เสื่อมสภาพไปตามกาลเวลา เช่น ปกฉีกขาด สันหนังสือหลุด กระดาษเปื่อย กรอบ ปรุ พรุน มีรอยแมลงกัดแทะ คราบฝุ่นเลอะเทอะ

Continue reading ใช้หนังสือหายากอย่างถูกวิธี →

ไมโครฟิล์ม/ไมโครฟิช เป็นบริการอีกประเภทหนึ่งที่ห้องสมุด โดยเฉพาะห้องสมุดมหาวิทยาลัย มีให้บริการ เนื่องจากเป็นสื่อที่เก็บบันทึกข้อมูลได้มาก การใช้บริการต้องอาศัยเครื่องอ่านไมโครฟิล์ม/ไมโครฟิช ซึ่งเมื่อมีผู้ใช้ร้องขอ ในส่วนของสำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์  โดยหอสมุดปรีดี พนมยงค์ จะมีขั้นตอนในการให้บริการ ดังนี้

1. เจ้าหน้าที่ก็จะนำม้วนไมโครฟิล์มหรือแผ่นไมโครฟิชมาที่เครื่องอ่าน

   รูปเครื่องไมโครฟิล์ม

2.  การใช้เครื่องอ่านมีวิธีใช้  ดังนี้

• เปิดเครื่อง
• คลิก Power Scan 3000
• ไมโครฟิล์ม เลือก 02-35 mm
• ไมโครฟิช เลือก 03-Negative Fiche
• ใส่ม้วนฟิล์ม/แผ่นไมโครฟิช
• เลือก วัน เดือน ปี หน้าที่ต้องการ
• เลือก Out Put
• คลิก Scan to Driver#2 Save เพื่อ Save ใส่ ทรัมไดร์

  

  

ทั้งไมโครฟิล์มและไมโครฟิช มีบริการที่ ห้องวัสดุลักษณะพิเศษ 2

จันทร์ – ศุกร์            เวลา    8.00 น. – 20.00 น.
เสาร์ – อาทิตย์         เวลา     9.00 น. – 20.00

วารสาร เป็นสิ่งพิมพ์อีกประเภทหนึ่งที่ห้องสมุดมีไว้ให้บริการ ซึ่งด้วยความที่เป็นกระดาษ จึงหลีกปัญหาเรื่องการชำรุดด้วยสาเหตุต่างๆ ที่เกิดจากกระดาษไม่ได้ ซึ่งสาเหตุของการชำรุดของวารสาร เกิดจาก

1. ชำรุดตามอายุขัย เนื่องจากวารสารที่พิมพ์ด้วยกระดาษจะเหลืองกรอบและเปี่อย เมื่อเก็บไว้นานเป็นปี

2. ความบอบบางของวารสาร ได้แก่วารสารปกอ่อน วารสารที่เชื่อมสันด้วยกาวเป็นต้น

3. ชำรุดจากการใช้งาน วารสารที่ถูกใช้งานมาก ยิ่งผ่านมือมากยิ่งชำรุดเร็ว

4. ชำรุดจากการขนย้าย การขนย้ายไม่ถูกวิธีจะทำให้วารสารชำรุดเสียหายได้

5. สิ่งแวดล้อมในห้องสมุด เช่น แสงสว่าง แมลง จุลินทรีย์

วารสารที่ให้บริการในห้องสมุด เมื่อมีจำนวนมากขึ้น ห้องสมุดจะมีวิธีการบริหารจัดการด้วยการเย็บเล่มวารสารเหล่านี้ และนำแยกออกมาให้บริการเป็นวารสารฉบับเย็บเล่ม หรือวารสารล่วงเวลา โดยแยกออกจากชั้นวารสารฉบับปัจจุบัน

หอสมุดปรีดี พนมยงค์ ได้นำวารสารฉบับปลีกที่มีเนื้อหาทางวิชาการและเป็นชื่อที่เคยเย็บเล่มแล้ว นำมาเย็บเอง (ไม่ได้ส่งโรงพิมพ์เหมือนแต่ก่อน เพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณ อีกทั้งป้องกันการสูญหายเนื่องจากวารสารบางชื่อมีขนาดบางมาก) โดยวิธีการเย็บเล่ม ดังนี้

ขั้นตอนการเย็บเล่มเอง

1. รวบรวมวารสารที่มีรายชื่อที่เคยเย็บเล่มแล้ว หรือจุลสารที่เป็นฉบับบางๆแต่มีผู้ใช้มาก
2. เรียงตามรายชื่อ ปีที่ ฉบับที่ พ.ศ. ความหนาไม่เกิน 3 ซม.
3. เขียนรายการวารสารแต่ละเล่ม เช่น ชื่อวารสาร ปีที่ ฉบับที่ เพื่อเตรียมพิมพ์ติดข้างสันตัวเล่ม
4. นำตัวเล่มวารสารมาเจาะรู 3 รู ตรงกลาง ซ้าย ขวา แล้วเย็บด้วยด้ายให้เป็นเล่มเดี่ยวกัน
5. กำหนดสีที่สันของวารสารแต่ละชื่อเพื่อความแตกต่าง
6. นำตัวเล่มขึ้นชั้นบริการที่ชั้น U3

ตัวอย่างวารสารที่เย็บเสร็จแล้ว

ห้องสมุดได้รับวารสารจากการบอกรับเป็นสมาชิก จากการบริจาค และจากการแลกเปลี่ยน  ซึ่งมักจะมีการได้รับวารสารฉบับซ้ำ จึงต้องมีการจำหน่ายวารสารออก

หอสมุดปรีดี พนมยงค์ มีนโยบายในการจำหน่ายวารสารออก โดยวารสารที่จะจำหน่ายออกต้องเป็นวารสารไม่ใช่วารสารวิชาการ ทั้งที่เป็นสมาชิกและได้รับบริจาค สำหรับวารสารวิชาการหอสมุดปรีดี พนมยงค์จะดำเนินการเย็บเล่มเก็บไว้บริการ  ส่วนขั้นตอนในการจำหน่ายวารสารมีดังนี้

1. พิจารณาและคัดเลือกวารสารที่ต้องการจำหน่ายออก
2. รวบรวมวารสารที่ต้องการจำหน่ายออก และประทับตราคำว่า “จำหน่ายออก” ที่ตัวเล่มวารสารทั้ง 3 ด้าน
3. เขียนข้อมูลวารสารในบัตรร่าง เช่น ชื่อวารสาร ปีที่ ฉบับที่  เดือน ปี
4. มัดวารสารและติดสำเนาบัตรร่างไว้ที่หน้าปกวารสาร ดังรูป

5. พิมพ์รายชื่อวารสารที่ต้องการจำหน่ายออก
6. เวียนรายชื่อวารสารไปตามห้องสมุดสาขาของสำนักหอสมุด เพื่อโอนวารสารที่ต้องการจำหน่ายออกไปยังห้องสมุดที่ต้องการใช้
7. ส่งรายชื่อวารสารที่ต้องการจำหน่ายออกพร้อมบันทึกอนุมัติจำหน่ายออกไปยังสำนักงานเลขาฯ
8. สำนักงานเลขาฯ ประสานงาน และแต่งตั้งคณะกรรมการสอบหาข้อเท็จจริงเพื่อมาสำรวจข้อเท็จจริงว่ามีวารสารตามที่แจ้งไปจริง
9. คณะกรรมการชุดนี้มีหน้าที่ติดต่อบริษัทหรือร้านค้าหลายแห่ง เพื่อมาประมูลราคา และถ้าบริษัทใดได้รับเลือกก็จะมาชั่งน้ำหนัก และคิดเงิน นำเงินส่งงานการเงินในนามสำนักหอสมุด